Położenie

 Historia

 Zabytki

 Kościół

 Pałac

 Szkoła

 Biblioteka

 Legendy

 Mapa

 Strona główna


  Biezdrowo  

  wieś  w  gminie  Wronki  


KOŚCIÓŁ KATOLICKI

SANKTUARIUM ŚWIĘTEGO KRZYŻA


Parafia biezdrowska została erygowana prawdopodobnie już w XII wieku i z tego też przypuszczalnie okresu pochodził pierwszy drewniany kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża. Dopiero na przełomie XIII i XIV wieku dodano drugiego patrona Św. Mikołaja. Najstarsza wzmianka o parafii pochodzi z 1372 roku. Parafia obejmowała wówczas 17 miejscowości i posiadała bogate uposażenie. Oprócz dziesięcin parafia otrzymała przed 1372 r. wieś Łężce Małe [Łężeczki] wraz z młynem, jeziorem i lasem.

Obecny kościół murowany wybudowano w latach 1436 - 1442 z fundacji kanonika poznańskiego Mikołaja Słupka. Z posiadanych zapisów wynika, że w 1441 r. kanonik Słupek "pożyczył 20 dukatów węgierskich i 4 grzywny od archidiakona sremskiego", aby dokończyć budowę. Był to kościół jednonawowy w stylu gotyckim, o czym świadczy trójboczne zamknięcie prezbiterium. W 1784 roku dzięki staraniom plebana Jana Tomasza Morawskiego przeprowadzono gruntowną przebudowę kościoła w stylu późnobarokowym, dobudowano wieżę, która w 1890 r. uległa zniszczeniu po uderzeniu pioruna. Do roku 1892 przy biezdrowskim kościele istniał szpital oraz szkoła, o których jest wzmianka w aktach wizytacyjnych biskupa Branieckiego z 1641 roku. Staraniem ówczesnego patrona kościoła Stanisława Bnińskiego w 1870 r. odrestaurowano obiekt przydając mu form barokowych. W latach 1898-1899 z fundacji rodzin Kwileckich i Kurnatowskich dobudowano dwie kaplice boczne, dzięki czemu kościół uzyskał plan krzyża. W 1919 roku uległ zmniejszeniu obszar parafii o wieś Popowo oraz tereny koło Jeziora Chojno, w związku z utworzeniem parafii w Chojnie. Według projektu architekta Stefana Cybichowskiego przebudowano latach 1924-26 prezbiterium kościoła. W okresie okupacji hitlerowskiej kościół zamieniono na magazyn, w którym prawdopodobnie przechowywano także zbiory archiwum katedry gnieźnieńskiej. Po wojnie, w 1949 roku odmalowano kościół, umieszczając na stropie 3 obrazy: Triumf Krzyża (pośrodku stropu), Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny (od strony chóru) oraz Narodzenie Pańskie (od strony ołtarza). W listopadzie 1971 roku rozebrano starą ambonę i usunięto balustradę. W lutym 1972 roku zdjęto zasłony przy Cudownym Krucyfiksie oraz wyczyszczono tabliczki wotywne, krucyfiksowi przydano czerwonego tła. W 1977 r. wybudowano podium - konstrukcję metalowo drewnianą na zewnątrz kościoła. W latach 1988-90 przeprowadzono gruntowną renowację wnętrza i elewacji kościoła. W 2010 roku przy udziale środków z budżetu gminy wykonano odbudowę konstrukcji zadaszenia kaplic bocznych kościoła, pokrywając je blachą miedzianą.

Obecny kościół zachował styl późnobarokowy. W ołtarzu głównym z 1900 roku znajduje się cenny krucyfiks późnogotycki datowany na pierwszą połowę XVI wieku. oraz stare tabliczki wotywne. Krucyfiks wykonany z dwóch kawałków drewna lipowego został poddany konserwacji w 1975 roku.

Po lewej stronie nawy znajduje się kaplica poświęcona Świętej Rodzinie ufundowana przez rodzinę Kwileckich z Wróblewa. Prawa kaplica wybudowana staraniem rodziny Kurnatowskich z Pożarowa jest poświęcona Św. Stanisławowi Biskupowi. Obie kaplice zaprojektował i wykonał przedsiębiorca budowlany z Wronek Maksymilian Wilczewski. W kaplicy Kurnatowskich umieszczono sprowadzony z Rzymu obraz Najświętszej Matki Bożej Nieustającej Pomocy poświęcony przez papieża Leona XIII podczas prywatnej audiencji proboszcza Augustyna Jaskulskiego. Od listopada 1895 roku przed obrazem wierni odmawiają nowennę do Matki Bożej. W krypcie pod tą kaplicą znajdują się groby Kurnatowskich.

Na lewej ścianie nawy umieszczono późnorenesansową płytę nagrobną ufundowaną dla siebie i swoich rodziców: Stanisława Bobolickiego [Boboleckiego,Bobolińskiego] herbu Łodzia od Bobulczyna - podstarościego pyzdrskiego zmarłego w 1592 r. i jego żony Jadwigi Brzozogaj, przez Łukasza Bobolickego [Boboleckiego, Bobolińskiego] z Binina w 1622 roku. Jest to płaskorzeźba przedstawiająca postać leżącego rycerza z napisem oraz herbami: Łodzia, Jastrzębiec, Nałęcz i Leliwa. Napis głosi: Generosus Lukas Bobolicki Generoso Stanislas de Bnino Bobolicki et Hedrivga de Brzozoge parentibus et sibi monumentum comparavit. Pater obiit 1592 Mater 1622 aetatis suae 56. Dic. rogo Pater Noster.

W kruchcie przy wejściu do kościoła umieszczono skrzynię wydłubaną w drewnie dębowym. W skrzyni, tej według podania, miały się znajdować kosztowności bądź pieniądze za które wykonano przebudowę kościoła (patrz link: LEGENDY). Dokonać tego miał Imć Pan na Bininie Bobolicki [Bobolecki, Boboliński].
Późnobarokowy chór posiada dekoracje w stylu Ludwika XVI.

Trudno jest jednoznacznie ustalić datę początków kultu Świętego Krzyża - pierwsza wzmianka o Cudownym Krucyfiksie i otaczającym go kulcie pochodzi z roku 1641. Także zapisy z roku 1714 świadczą o istnieniu i rozwoju kultu, a arcybiskup Diecezji Gnieźnieńsko-Poznańskiej Marcin Dunin w 1832 roku wydał zgodę na założenie Bractwa Krzyża Świętego. W roku 2004 Bractwo Krzyża Świętego zostało reaktywowane po 65 letniej nieobecności. Co roku w pierwszą niedzielę po uroczystości Podwyższenia Krzyża Świętego (14 września) odbywają się uroczystości odpustowe, na które ściągają liczne rzesze wiernych z okolicznych, a nawet bardziej oddalonych miejscowości.
W sąsiedztwie kościoła znajduje się kostnica z przełomu XIX i XX wieku, plebania z końca XVIII w. oraz zamknięty cmentarz przykościelny z XIV wieku (ostatni pochówek odbył się w 1938 roku). W 1884 roku wspomniany już Maksymilian Wilczewski wybudował na tym cmentarzu, na zlecenie dr. Wojciecha Wawrowskiego, grobowiec w miejscu pochówku wieloletniego proboszcza biezdrowskiego - księdza Franciszka Wawrowskiego (1821-1883) i jego rodziców. W tym samym roku przy grobowcu ustawiono kolumnę z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem według wzoru Madonny Sykstyńskiej Rafaela. Figura ta wraz z filarem i dwiema piramidami z podstawkami pochodziła z zakładu Antoniego Krzyżanowskiego na poznańskich Garbarach. W 2003 roku podjęto decyzję o rozbiórce pochylonej i spękanej kolumny, która stwarzała zagrożenie runięcia na grób. Odnowiony posąg z nową kolumną został posadowiony przed północną ścianą kościoła. Na usuniętej kolumnie był wykuty napis informujący o pochówku ks. Fr. Wawrowskiego. Oprócz grobowca Wawrowskich na cmentarzu przykościelnym, obok grobowca, znajduje się jeszcze drugi grób, przykryty płytą z napisem: "Grób/Wawrowskich/Cnota a praca". Prawdopodobnie jest tam pochowany jeden z braci proboszcza Fr. Wawrowskiego - Władysław Wawrowski, który był dzierżawca folwarku w Pakawiu (zm. w 1879 r.) lub Kazimierz Wawrowski (zm. w 1884 r.), który zawiadywał majątkiem parafii biezdrowskiej w Łężeczkach koło Chrzypska Wielkiego.

W skład zespołu parafialnego wchodzą też: osiemnastowieczna brama i mur oraz dom parafialny z 1900 roku.

Na stronie POCZET  znajduje się wykaz proboszczów i administratorów parafii biezdrowskiej.




Więcej informacji o kościele znajduje się na stronie Parafii Rzymsko-Katolickiej pod wezwaniem Św. Krzyża i Św. Mikołaja w Biezdrowie:

www.parafia-biezdrowo.pl




                           

      Cudowny Krucyfiks                   malowidło Triumf Krzyża                  kościół od strony zachodniej



POWRÓT
do strony głównej