wieś w gminie Wronki |
HISTORIA MIEJSCOWOŚCI
Początki Biezdrowa sięgają XII wieku, choć pierwsza wzmianka zródłowa o miejscowości pochodzi z dokumentu wydanego przez księcia Przemysła II w 1284 roku. 13 października 1284 roku w Kaliszu książe Przemysł II nadał nowe zwolnienia immunitetowe dla 12 miejscowości, w tym dla Biezdrowa. Nazwa wsi była pisana w tym dokumencie jako Becrow. Później używano nazw: Besdro, Besdrowsko, Besdrowo, Byesdrowo. Nazwa wsi została prawdopodobnie utworzona od imienia Bezdra, Bezdrew lub Przezdrew. Któreś z tych imion mógł nosić jeden z pierwszych właścicieli Biezdrowa w XII lub XIII wieku, pochodzący z rycerskiego rodu Leszczyców, którzy od nazwy swych posiadłości przyjęli nazwę Biezdrowskich (Leszczyce Biezdrowscy). Z dokumentu Przemysła II wiadomo, że pod koniec XIII wieku Biezdrowo należało do kasztelana poznańskiego Tomisława z Szamotuł, wywodzącego się z rodu Nałęczów Szamotulskich. W 1393 roku jako dziedziczkę Biezdrowa wymienia się Przybysławę Biezdrowską. W 1421 roku dziedzicem Biezdrowa był Przybigniew Soczewka. Z 1429 roku pochodzi przekaz źródłowy o ławnikach w Biezdrowie. Oznacza to, że pomiędzy 1284 a 1429 rokiem wieś została lokowana na prawie niemieckim. W latach 1441-1442 pleban Mikołaj Słupek funduje jednonawowy kościół murowany w stylu późnego gotyku, w miejsce poprzedniego, prawdopodobnie drewnianego kościoła, o którym brak jest danych źródłowych. W początku XVI wieku (w 1505 r.) majątek był w posiadaniu Stefana Szamotulskiego. Nieco później Biezdrowem władał Szczepan (Stefan ?) Biezdrowski, który w latach 1508-1510 "posiadał folwark, młyn, dwie karczmy, 10 łanów osiadłych i 2 puste".
W wieku XVI Biezdrowo pozostawało w posiadaniu rodu Górków i Czarnkowskich, bowiem w 1518 roku Jan Biezdrwski - kanonik włocławski sprzedał Biezdrowo i Zakrzewo Łukaszowi z Górki - kanonikowi poznańskiemu. W 1577 roku właścicielem dóbr był Wojciech Czarnkowski - kasztelan rogoziński i starosta śremski. Wszedł on w posiadanie wsi prawdopodobnie przez małżeństwo z Barbarą - córką poprzedniego właściciela Andrzeja Górki - kasztelana poznańskiego i starosty generalnego wielkopolskiego. Z innych źródeł jednak wynika, że Łukasz hrabia z Górki - wojewoda poznański i starosta buski sprzedał całe wsie m.in. Biezdrowo, Zakrzewo i Samoliąz [Samołęż] Wojciechowi Czarnkowskiemu za sumę 77.000 złotych polskich. Około 1580 roku do parafii biezdrowskiej należało 17 wsi: Gmachowo, Wierzchocin, Bielejewo, Głuchowo, Orle Wielkie, Nosalewo, Wróblewo, Kłodzisko, Pakawie, Pożarowo, Pożarowo Małe, Chojno, Lubowo, Zakrzewo, Pierwoszewo i Popowo. W 1594 roku podkomorzy poznański Piotr z Czarnkowa sprzedał wieś Andrzejowi Odalikowskiemu, którego staraniem prawdopodobnie wzniesiono plebanię i szpital. W 1641 roku właścicielem wsi był Andrzej Poklatecki, natomiast w 1693 roku dobra biezdrowskie będące w posiadaniu Jana Korzbok-Łąckiego - kasztelana kaliskiego, wydzierżawiono Janowi Rokossowskiemu. W Biezdrowie stał wówczas dwór drewniany, przy którym znajdowało się podwórze z zabudowaniami gospodarczymi: dwoma mielcuchami, owczarnią, oborami, dwoma 2 stodołami, szopą i lodownią. Od 1695 roku zaczynają się kościelne księgi metrykalne dla parafii biezdrowskiej (aktualnie przechowywane w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu). Około 1700 roku Jan Korzbok-Łącki darował Biezdrowo i inne okoliczne wioski swemu bratu Aleksandrowi Korzbok-Łąckemu - łowczemu kaliskiemu, w zamian za miasto Szamotuły wraz z zamkiem i okolicą. W 1720 roku Aleksander Korzbok-Łącki sprzedał Biezdrowo, Popowo i Zakrzewo Teofili Podowskiej (wdowie po Szembeku, z drugiego małżeństwa Dorpowskiej, a trzeciego Dąmbskiej) za 100.000 złotych.
Około 1723 roku wieś przeszła w ręce rodziny Bnińskich herbu Łodzia. Pierwszym właścicielem był Rafał Bniński (1705-1770) - ojciec Łukasza i Ignacego. Z ustaleń p. Piotra Pojaska wynika jednak, że dopiero "27 sierpnia 1774 r. Antoni Niemojewski z Lubieńca dobra swe: Biezdrowo, Pierwoszewo, Zakrzewo, Popowo, Kobus, Krzywołęki, Gogolice, z przyległościami sprzedał za sumę 288 000 złotych polskich Łukaszowi z Bnina Bnińskiemu". Łukasz Bniński - starosta babimojski i sokolnicki, sędzia poznański, pułkownik kawalerii narodowej i poseł na Sejm Czteroletni w 1781 roku, kawaler Orderu Orła Białego i Orderu Świętego Stanisława, na północnych rubieżach Biezdrowa, w sąsiedztwie wsi Zakrzewo lokował "na surowym korzeniu" miasto Wartosław zwane również przez pierwszych niemieckich osadników Neubrueck (Najbryk, Nowy Most). W 1792 roku Łukasz Bniński został marszałkiem konfederacji targowickiej na Wielkopolskę. W 1798 roku Łukasz Bniński otrzymał pruski tytuł hrabiowski. Po klęsce rozbiorowej Łukasz udał się na Kresy pozostawiając włości biezdrowskie bratu Ignacemu Rupertowi Bnińskiemu (1743-1804) - panu na Sierakowie, staroście średzkiemu i wschowskiemu, rotmistrzowi kawalerii narodowej w latach 1776-1789, konsyliarzowi województwa poznańskiego w konfederacji targowickiej. Po śmierci Ignacego majątek przejął jego syn Florenty (Florian) hr. Bniński (1789-1834) - pan na Ćmachowie, Gułtowiach [Gułtowy] i Biezdrowie - zmarł w 1834 roku pozostawiając wieś synowi Aleksandrowi Florianowi (1814-1892) - hrabiemu, oficerowi wojsk polskich, powstańcowi listopadowemu. W Biezdrowie urodził się w 1815 roku (19 lub 21 stycznia lub 2 lutego 1815 r.) Adolf Bonifacy Bniński (1815-1881) brat Aleksandra Floriana - powstaniec listopadowy, działacz społeczny, organicznik, poseł na sejm prowincjonalny Wielkiego Księstwa Poznańskiego, prezas rady nadzorczej Spółki teatralnej, w imieniu której oddał w 1875 roku Teatr Polski w Poznaniu w publiczne uzytkowanie. Biezdrowo było także miejscem urodzenia Romana Józefa Nepomucena hr. Bnińskiego (1795-1842) oraz Maksymiliana Kazimierza Karola Bnińskiego (1823-1908) - hrabiego, właściciela dóbr pamiątkowskich. Maksymilian Bniński został właścicielem Pamiątkowa na początku lat czterdziestych XIX wieku, kiedy to romantyzm zdominował kulturę polską. Maksymilian był głównym twórcą pamiątkowskiego parku i nowego dworu, które przekazał w wianie swej wnuczce Helenie Morstinównie, która w 1909 roku wyszła za mąż za Macieja Koczorowskiego - właściciela Witosławia na Pomorzu. W 1834 roku wieś Biezdrowo powiększono o nowe osiedle włościańskie zwane "Hubami".
W 1877 roku wieś zakupił od Bnińskich Stanisław Kurnatowski (1823-1912) herbu Łodzia - dziedzic Pożarowa i Przysieki, znany działacz polityczny i gospodarczy. W 1896 roku Stanisław Kurnatowski przekazał notarialnie dobra ziemskie starszemu z synów Edwardowi (1860-1930). Po Edwardzie majątek dziedziczyli jego synowie: Aleksander (1902-1926), a następnie Hubert Kurnatowski (1903-1974), który próbował sprzedać Biezdrowo Tadeuszowi Mayerowi - nadleśniczemu z fundacji "Zakłady Kórnickie". Transakcję jednak unieważniono. W 1931 roku majątek liczył 856 ha, miał gorzelnię i fabrykę płatków ziemniaczanych. Od 1934 roku jako nowy właściciel Biezdrowa figuruje Maksymilian Wirth z Wrześni - właściciel majątku w Skorzęcinie. W okresie kryzysu finansowego lat trzydziestych XX w. majątek był zadłużony i w 1938 roku Skarb Państwa przejął część gruntów za długi, a w ramach parcelacji sprzedał je osadnikom z południowo-wschodniej Polski. Powstała wtedy kolonia 16 gospodarstw wzdłuż drogi do Starego Miasta zwana "Osadami". Cztery gospodarstwa powstały przy drodze do Pierwoszewa. Powstałe wtedy gospodarstwa nazywano potocznie "poniatówkami" (od nazwiska ówczesnego ministra rolnictwa Juliusza Poniatowskiego). Wcześniej, bo prawdopodobnie w 1936 roku M. Wirth obawiając się zajęcia za długi folwarku Pierwoszewo, rozprzedał ten folwark pomiędzy indywidualnych nabywców.
W okresie okupacji hitlerowskiej Biezdrowo nosiło nazwę Feldstaedt (wg innych źródeł Feldstedt). W budynku szkoły mieściło się wójtowstwo. Zarządcą majątku był Johan Falbe z Woldenbergu. W latach 1939-1940 zostali wysiedleni wysiedleni właściciele gospodarstw tzw. "poniatówek". Wieś została wyzwolona przez wojska radzieckie 25 stycznia 1945 roku. W tym też roku dokonano ostatecznej parcelacji majątku. W 1954 roku w ramach kolektywizacji powstaje Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna istniejąca do roku 1957. Później na terenie b. folwarku założono Zakład Rolny należący do PGR we Wróblewie, wchodzący w skład Kombinatu PGR w Brzeźnie. Ważnym wydarzeniem dla społeczności Biezdrowa było doprowadzenie do miejscowości prądu elektrycznego, co nastąpiło w roku 1957 (Osady zelektryfikowano dopiero w 1966 r.). W 1966 roku powstało Koło Gospodyń Wiejskich, które działało do 1999 roku, a następnie zostało reaktywowane w 2005 r. Do roku 1975 w Biezdrowie mieściła się siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej. W latach 1975-1998 Biezdrowo wraz z całą gminą Wronki należało do ówczesnego województwa pilskiego. W 2007 roku do Biezdrowa dotarł gazociąg, do którego w 2008 roku podłączono szkołę i palac oraz nieliczne gospodarstwa indywidualne. Od listopada 2010 r. do Biezdrowa dociera woda z nowej stacji uzdatniania we Wróblewie.
(Informacje o historii wsi pochodzą częściowo z opracowania pana Piotra Pojaska zamieszczonego w wydawnictwie pt.
"Kronika Biezdrowska" wydanego w 2009 r. z okazji 725-lecia wsi, 100-lecia Kółka Rolniczego oraz 43-lecia Koła Gospodyń
Wiejskich, a w części są wynikiem poszukiwań własnych autora strony)
strona z akt wizytacyjnych biskupa Branieckiego z 1641 roku, w których wymienia się funkcjonujące w Biezdrowie szpital i szkołę. Akta
znajdują się w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu.
Figura św. Wawrzyńca na tle budynku szkoły. Zdjęcie pochodzi
prawdopodobnie z okresu międzywojennego. Figura wraz z cokołem
została rozebrana na polecenie Niemców w okresie okupacji hitlerowskiej.
Widok kościoła w Biezdrowie. Zdjęcie pochodzi prawdopodobnie sprzed I wojny światowej
Wnętrze kościoła. Zdjęcie pochodzi prawdopodobnie również z początku XX wieku.
POWRÓT
Od 5. maja 2009 roku Biezdrowo posiada swój znak:
w polu czerwonym pas falisty błękitny z zaćwieczonym krzyzem łacińskim złotym, na nim majuskuła B srebrna.
Błękitny pas symbolizuje Strugę Ostroroską, natomiast złoty (żółty) krzyż odnosi się do Cudownego Krucyfiksu z miejscowego
kościoła. Duża srebrna (biała) litera B jest pierwsą literą nazwy wsi. Czerwone tło ma związek z jednym z patronów kościoła
biezdrowskiego - św. Mikołajem. Tak przyjęty projekt jest wynikiem konkursu plastycznego na projekt znaku wsi, ogłoszonego
wśród młodzieży Zespołu Szkół w Biezdrowie. Członkowie Komitetu Obchodów 725-lecia Biezdrowa wybrali projekt uczennicy
Justyny Radziej. Projekt ten po dopracowaniu przez nauczycielkę Zespołu Szkół Małgorzatę Graczyk przy udziale lokalnego
regionalisty Piotra Pojaska został przyjęty jako znak wsi służący wyłącznie do celów informacyjnych i promocyjnych wsi.
Stosownie do obowiązujących przepisów znak wsi sołeckiej nie może być nazywany herbem.
do strony głównej